Monday, July 28, 2008

Zai hi

Mizote hi zai hnam kan nia, kan culture ah pawh zai hian hmun pawimawhtak aluah ve reng reng ani. Mi 4/5 kan awmkhawm let let chuan kan zaithei deuhzel mai, zinkawngah pawh bus bang bengin hlim takin kan zai kawngtluan thak thei zela, kan local channel leh demand channel te pawh hmelhriatloh zaithiam tharlam pui pui an lo zai reng bawka, music video siam nazawng hi an zaithiamlo, zaithiam emaw an inti mai mai ani tih te, promoter nei tha tha hi an lar mai ani tihte, hriattur awm fothin mahse, an zaithiam emaw, zaithiamlo emaw, an zaithei fu vek bawk sia! Mizo te hi ahnam angin awtha hnam kan nia, hnamdang pawh hian mizo kan nih chuan zaithei turah min ngai ngawt zel mai ania. Pathianin zaitur renga aduan, hnam special tak kan lo ni ve hrim hrim.

Zai chungchang hi mimal tak pawhin sawitur ka neive nual. Zai ngaina mi ka nia, aw chhe chung chung Zaipawl leh group zai, eng enge maw ah te ka inhmangve nasa thin. Zoram ka ngaihna pawh zai ka chak vang ani fothin. Zaipuitur an awmchuan tlaivar thak thaka zai pawh ka peih thina, awchhang vek pawhin ka zai peih, hunreife voice box vung avangin aw chhang tham chhil chhel, duh hun huna ri chhuak theilo thin kha ka neia, Lalpa, heti khawpa zai ngaina si, tinge hetiang aw minpek mai chu le ka ti thin. Ka chakthin chu duhtawka Pathian faka zai ve theiha, mi aw key ang pawl phaa zai ve hi ania, aw thatak nei si, zai peih lo te hi ka fuih ka fuih thin. 2000 kum khan Lalpan min tidama, ka chak ang takin ka zai ve leh thei ta. Zai hi ning tur pawh ka ni lova, ka ning phal heklova, awchhan hrehawm zia ka man tawh a, Pathian faka zaitheihloh hrehawmzia pawh ka hretawha. Zaithiamlo mah ila, miin zai peih hriat tala min hriat chuan enge pawi? atha teh alawm ka ti!Lalpa faknan hian lua aawm lova, mintidamtu hi ka fak tawk thei dawn heklo. Ka aw ve hi a lai emaw, a beu emaw ka aw neihchhun chhun hmanga ka fak hi Lalpa tan rimawi ani sia.

Vanramah pawh banglovin Lalpa fakin kan la zai dawn ania, zai nuamtilo ho tan chuan aboring duh awm mange te ka ti rilru mai mai thin, zai nuamti deuh chuan vanram pawh kan enjoy zual hle dawn niawm tak ani. Vanramah tawng chi tinreng maia Lalpa kan han fak tur hi a ropui dawn hian ka ring mang e!

Sunday, July 13, 2008

Home sick

Tleirawl pawr rual kan nih lai khan Lardiki'n lunglen awmzia a'n manlo ve thin mai mai khawpa, lunglen sawi dek dek chuan i ril atam anih kha...in eipuar la, areh mai ang a ti thin. anih ve mai duh hmel vephian.

In hlata awmin lung a lenga, Zoram pawnah lung alenga, Mizo rim hriatphak lohna ah a leng lehzual. Nawmsam loh changin lung alenga. Chhim ve phak loh chhiatni thatni ah pawh ...... sure loh pawn ngei ngei!

Lungleng chi ka niang...aleng thei emai!! Kei chu chhawrthlapui leh chhawrloh thlapui en lam aiin hunpui lo thlente hian ka lung a leng thin. Lunglen tak tak lai hi chuan hunthawltak nei ila, mahniin rilru kawm veng veng ila, ka duhthusam! Chhungte leh thiante ho lah chuan dawn pha ve heklo, sms in an awmdan an rawn sawi tumte hian, a lawmawm rualin lunglen a kaitho fo thin. kan khaw nawmve zia in ka chhanglet ve zela! Aruktak chuan ka lung aleng veng venga!

Kan thian ho kan awm darhsarha, internet bak chu inbiak pawhna kawng a awmlo. Nikhat chu Bsi ( Madagaskar) nen ka lunglen zet mai laiin kan inbia a, ka lunglen em em zia ka hrilh mawlh mawlh a, ani lah chuan keipawh a lengthin teh a sin, lunglen hi chu kan kumkhaw struggle tur ania ati mai a. Ahnuah Thanpuii (Samoa) nen kan inbiak tumin ka sawi leh a, awi ilungleng ve thin a law....i sawi khat sia , aleng ve lo anih dawn hi ka ti che a, kei chu ngaiah ka neih theilo, tiin a lunglen vethin zia min hrilh a. Kan hriselna panber LSi (Tuvalu) khawsik damkawr lungleng kawm alo nuam nasa mai bawk a, lungleng hi chu an ril a tam tlangpui , titu ber Lardiki lah chu Kathmandu atangin a lo lungleng alo tlangau pui ve bawk a. tunah internet a contact theihlohvin Moirang( Manipur) ah Zoram hnaih zawkah awm tawh mahse, aril atam fo ka ring!

Thil pakhat, lunglen chungchanga lawmawm ka tih ber mai chu Lalpa'n lunglen tuar tur leh tuar tlaka min ruat ve hi ani. Kan kumkhaw struggle tur pawh ani thei e, ala leng dawn chauh pawh ani thei e, lo leng ve mai mai se....chanvo ropui changah in ngai ila, a fuh ber awm e.

(Thian ho pual liau liau)

Wednesday, July 2, 2008

Nanyang lamah thung

Harbin mahni khua angmaiin kanlo ngaina hman tawha, pemsan alo hun meuh chuan ka lo ngainat hmanzia ka hrechhuak ani. A lunglen thlak ve vung vung khawpmai.Khawvela mihring tamna ber China rama mihring tamna ber province, Henan, naupan laia kan sawilar em em thin shaolin temple awmna province a Nanyang khua, khaw lianlo tak maiah kan insawna. Harbin nen chuan thil alo danglam nasa mai a. Nikum hmasa lama website pakhata ka chhiar, mipa khatin an naupan laia athiante nen shaolin temple hmuhchaka zawnchhuah antum chanchin a ziah, chhiar hlimawm takmaite kha ka hrechhuak rum rum mai.

Mandarin fir an hmanna hmun atangin local dialect an hman uarna lamah kan pema, an mandarin pawh alo khamphei dah mai a. A thluk a danglama, mahse kan inhrethiam ve mai zel bawk. Khawlianlo tak mai ania, International Phone card leitur pawh kan hmuzo lo! Foreigner an lo tlem em em maia, khawiah pawh maktih leh lawm kan hlawh thar leh ta.

Khawlian anilo bawka, mitinin veivahnan thirsakawr an hmanga, kan thlengthla a, veivah ve reng a ngaih avangin kan lei ve nghalvat a. Highway a khalh ve par par tur erawh chuan inzir deuh angai. Kawngsir sir kan chuha, a huailoh theih khawpmai. Naupan lai pawha harh ta ngang ka nia, BMX in vawi enge mawzat ka accident tawha, puitlin hnuah ka dawih thar leh hnuhnawh ani. (Vawikhat pawh Synod Bookroom bul chhukthla ah chaktawkin ka khalha, ka break theita silo, midum kawngsiam ka su ta bur mai a! zahthlak chem chem) Inzir deuh angaih avangin hunawl hlekah chuan ka inkhalhchhuak zela, hmanni pawh dawnfawh kawr kalo chil peka, kawngah ka tlu thal chiang hle. Chawn a duk thlek thluk a, pem neuh neuh a awm reng bawka. Ka sim chuang lem hlei lova.

School thar hawng turin hma kanla nghala, classroom leh thildang tihpahin, school thar advertise lam hna hmasa ah kan neiha, nitin public place leh school hrang hrang ah kal kualin advertisement kan sem thin. Tual hmunphiat in min hauh tawn tawn changte, school guard in min hauh changte a awma, kan tawn ngailoh experience thar ani! Chinese ringtuten min tawiawm tha hlea, KTP member(!!) leh Kohhran hmeichhia(!!) te kan advertisement min sempuiin anlo hnatlang vethin. Anuam khawpmai.

Khua alo lum uap churh maia, lifestyle pawh a danglam zak mai. Harbinah tukverh atanga pawn vawt alo luh lohnan tukverh thuahhnih nei kan hmang thina, Nanyangah tukverha thosi alo luh lohnan net a lo inzar phui hle thunga. Mutna ah pawh khum a daih nawmnan bedsheet chungah mau pher an phah diai a, a cool nuam khawpmai. Ka mang a chhe deuh aniang.... atir ni 3/4 kha chu ka taksaa mau hling khei in ka buai zak zak mai!

Saturday, June 7, 2008

Harbin...Ice city

Harbin kan thleng fela, foreigner lo awmsa ten damloh huamin thlasik hmasakber chu hmachhawnturin min advice a(khawvawt vangin an damlo thin ani awm e)Inrinlawk ngaihna pawh kan hrelo. October kan kaia, vurzam atla tan seng senga, thlasik(dong tian)la intan lovin an sawi leh tanghala. Thinghnahte khawvawtin ahmetro zota veka, thinghring hmuhtur aawm talo...Thlasik tak tak chu alothlengta, temparature minus 20-30 ah atlathla ta vawn vawn maia. Avawhzual changin minus 30 apel zak zak bawka. Avawt lo, athip anizawk, pawnchhuahin hmai tihlan ngam ani talo, mitchauh tilangin kan in tuamphui thina, hnap tawlh leh tawlh loh pawh kan hretalo..Kan thawmhnaw hak apung telh telh a, kutkawr leh mawza tenen chuan avaiin 25 te kan inbel thin. Chhuak tura insiam ahautak hle. Rit tham zet kan inbel thin sia. Pawna an thilzawrh, thlai leh thei te pawhin blanket an sinta fir fer mai, kan tan chuan thil thar hmuhnawm atlinga. Chu mai nilo, bus te, car te hi engine zawn atihlumnan blanket an sintir zel. Thei te hi keinin achhiatlohnan fridge ah kan dah a, anni chu vawtin ahmehchhiat lohnan atilum turin abulah petromax an chhit loh leh meilum an ai tira. Kawng lah chu vurkhawn avangin anal tih piahlam ani, snow boot nen pawh kan eu zak zak fo mai. Luitui pawh a khang veka, kan khaw luipui, Song Hua river hi alian bawka, thlasik ah chuan kawngpui lianpui a ang ber, adum mam zur maithin. Min hrilh lawk nasaa, damlo tura kan inbuatsaih nasat nen, khawvawh vanga damlohna leh harsatna em em nei miahlovin thlasik vawithum kan hmangzota. Pathian hnenah lawmthu awm rawh se.

Ka tuiluimip: October atang in temparature below zero degree ani tana, thla engemaw zat vurin minkhuh thin, room heater a awma, anuam khawpmai, mahse(tar lama)thlasik uchuak han tuar chu ahautak vethin khawpmai, tuilumip hi ka tan thiantha atling. Ka pawmchawt ani ber, asa hian vun lah chu a titial duhphian. Atellovin zankhat pawh ka awm hleitheilo. Kan awmtirh atanga tuilumip ka leitawh zat kalo chhinchhiah chiah lova, 10 bawr aniin ka ring. Thlasik apiangin 2/3 ka leithar ziah, aleak duhreuh sia, lei angai zing vephianmai, atolemlo hlauhva. Hei tunah June thla laihawl kan thlengtoh dawna, keizawng tuilumip tello chuan nun harsa kala ti khawpmai. Reiloteah khawdanga pem turin kan inpuahchah meka, karkhat hnulekah kan kal tawh mai dawna, tuilumip ka thlahve lek lek tawh e, kalo ti rilrua, ni 2 liamta khan ka tuilumip in minpeihlohsan lehta....aw!karkhat min han dampui lehla, ka lawmdawn veinen, te ka tingawta, hauh asawt dersilo. Coke burruakah tuilum ka thuna, asawiduh phian lehnghal...karkhat lek atana han leithar leh chu tha ana vedeuh si.

Ice cream: Ice cream hi intihdaihnan kan ei thin kha ania, hetah erawh chuan thlasik laiin an ei nasa hle. Vurzuarte hian vurbawm an mamawh ve lo, kawngsirah an remtlar maia, an papawr zawrh vel mai mai ani. Miina kal apiangin min welcome nan atan Ice cream min pe vat vat zela, hmun hrang hrangah tihdan te te hi kanneia, heti khawpa thlasik vawhlaia vur ei chu achakawm lemlo, nuihzatthlak lamah te akal mah mah zawk.

Thingtlangah thlasik: Kan thiannuin an khuaa zin turin min sawma, thingtlang anih avangin a vawtzual ngeiang tih chu kan ring lawka, alovawt hle renga. Kan lo hriatloh erawh chu toilet lampang ani. Thingtlanglam na na na hi chu anla hniam ve khawpmai, an chenna hmun avawt bawka, an daily life ah inbual in hmun achanglo, apawimawhlo ani bermai. Kumkhatah vawi 2/1 nipui laia an inbual chuan an duhtawk, an inah Bathroom emaw, toilet emaw hmuhtur a awmlo. Zun leh ek pawh open air ah tihmai angaia, zun leh ek lah chu achhuak vesek mai sia, an inhnunglam chu an lo ani nghala, an lo sirkha ek-mual(!!!) ani lehnghalmaia, va kala, va ek mai tur ani. Ka kua athalo zui lehnghala, amanganthlak ngeimai. Pawnler khawvawta va inphelhsek chu anuam hauhlo mai, ka tlan zing si, buaithlak vefu ani. Harbin kan let leh chu- Pathian hnena khawvawh vanga ka chiau-hiarna zawng zawngte ka chhutleta, ka zak khawpmai...inchhung nuamtaka ekna kannei ringawt pawh hi Lalpa malsawmna, vanneihna ropui anih zia ka hrechhuaka, lawmna tur tamzia te nen....lawmthu sawi lothei ka nilo!

Snow and Ice Festival: Kan khaw larvena awmchhun he festival hi khawpui daiah kumtin neih thin ani. Khawvel hmun hrang hrang atangin chhim turin mite anlo kal khawmthin. Winter hmasa berah chuan kan cho nganglova, kan kal talova, akum lehah chuan kan univ foreign student zawng zawngte kalna tur univ in min ngaihtuahsaka, kan kal ve ta. Nidang zawng aia tam thawmhnaw kan inbel chhuakvea. Minus 40 zeta vawt alo ni nghe nghe a, analhin hmuntin ah ice lamp anchhi enga, azau bawk nen, entur hrang hrang alo tamhlea, ice/snow sculpture leh vura sak inlian pui puite kan enkuala, intih hlimnan, vur tawlhpahrit ah te kan han tawlh zak zak a, kan kalkual hrep hnuah pawh athem pawhin alum chuanghleilova, enkualnan darkar 1 hun minpea, a hmun azau si, hun minva pe reilove kanti nang nang hlawma, kan han kal tan dek dek a, chet ahar tanta hle, kutke a khawngin taksa in nikhua ahrelo tanta maia, darkar chanve lekah kan chuanna motor ah kan thiante nghakin kan lo thu vel ta mai mai a. Hmuhnawmin kal manhla hle mahse, taksain atlinta nganglo ani.

Nautelem hampuar: Winter thlalak thenkhatte ka chhungte ka thawnhawa, anlo en laih laiha, ka cousin 1 in, ehe...nautelem hampuar ava ang ve, alo ti!...inha puk thlalak thawn haw tawh nguar ang!

Monday, June 2, 2008

Harbin ....aw Harbin( Part II)

*** kan thlentirhin Chinese hming min phuahsak nghala, Lu Ying-i ka nita! Hei hi skul ah leh Chinese thian te min hriatdan anita zel. Mahni hming ziah kan zirchawpa, atirlam chuan ziahdan te kan theihnghilh lehrih thin, mahni hming entawna ziah angai fomai, nikhat chu kan teacherin Nin gui xing( what is your surname?) minti thut maia, ka surname kalo hre reng renglo maia, 'LU' hi ka surname aloni reng a...surname te nen lam minpe alo nia, chinese surname ka nei tih mi hrelo ve te.

*** Foreigner kan ni miauva, mi hian Wai guo ren(Foreigner) mintih chang a awm thin, ahuatthla la lova,kan nihna ani ve maia, lawmtakin wai guo ren kanni maithin. Naupangte rilru ah erawh chuan Wai guo ren kan ni theilo...ta bu shi wai guo ren, ta shi Yindu ren(foreigner anih loh hi, Indian anih hi) anti tlat zel. sap kanni lova, negro kanni lova, vai hmel kan pu bawk silo, anni tan chuan Wai guo ren kanni theitlatlo ani, naupangte zinga awm hian kan mikhual lova, anbula awm hi anuam em em reng ani. North East kan awma, south lammi emaw, Xinjiang province(North West) mi(Uyghur hnam) emaw te minti thin, min hai nawk nawk fova, sawiloh chuan foreigner kanni tih an hre ngai meuhlo.

*** Ahnam angin Chinese ho hi hnamfel ka ti lo theilo. An theih ang anga minpuih an chak em em vek, thianthar kan siama, an sawi hmasak fo chu harsatna i neih chuan min rawn call la, kalo pui ang che tih ani ziah. Puih ngai ila, puitura kan sawmte pawhin an hnial ngailo reng reng.

*** Harbin hi akilkhawr deuhbawka, kan hmuh tum ang aloni lotawp maia, Kungfu film ahte kan hmuh thin, Chinese style a sak, inchung zum er ang chi te kha avang bawn tawp. Russian style vekin in ansa a, kan hmuh tumdan nen ain millo khermai, 'Chem Fong Fai' deuhva thlalak kanlo tumve nasat tehlul nen.....mahse kum 2 hnuah buddhist temple 1, chinese deuh mai hi khawpui laili ah kan hmuchhuak hlawla, achhungluh kan tuma, luh man ato phian zuia, kan lut talo, abak chu a awmlo aniang, kan la hmuhbelh lo.

*** Mizo thalaite hi samah kan chaklo hle emaw kanlo ti thina, Chinese ho tluka sam sawisa rethei/sama chaklo hi an tam awmlo asin. An sam hi abuang sen tial ther thur vekmaia. Thalai chang annilo, nuchang/pitar thlengin sam sawisa lo an vang hle. Tlangval te hlei hlei hi beauty parlour ah kal an hrata, tlangval inla style deuh chu an sam hi ngil takin an pawt a, inti pa fein an kal ngil siau siau thin. Current shock ang maia tho heng huang, samsei deuh deuh an tam mai. Tunlai hi chuan nulain sam hnunglam hnawk thei angbera tihkir, chalsam ngil zan, sawi fe atan, chalsam hmawra bakkilh tla lek leka kilh hi an uar ta hle.
Asei leh ta, tanchhum leh ila, next ah chuan Ice city luhchilh kan tum tawh ang.

Thursday, May 29, 2008

Harbin...... Aw Harbin

Ahming pawh 2005 atanga kahriat ve chauh kha ani. Ahma chuan sava hming nge anih khaw hming tihpawh ka hrelo. Chinese tawng kawikhat pawh hrelovin kan thlengchho verawih ania, kumpui linglet han awm takah chuan ngainat taktein kalo ngaina hman tawh. Ahming an sawimai pawh hian neitu riauva inhriatna ka nei tlat tawh...

Thlenhlim chhuikir ila.(Culture shock!)
***Chinese nula, English kawikhat pawh thiamlote nen in kan han luahho phawt kha ania, zaizir leh milem ziaka inbiak kha kan theihtawk ania, tawng inhrepawhlo mah ila, kan va nuiho nasa thin tak! dictionary kan leia, hma kan sawn hret hreta, kar 2/1 aliam chuan soitheih kannei vetan ta.'Nihao'(hello)tih kan han thiama, zing atangin mi zawng zawng kan han'Ni hao'nilenga,anfel hlawmphiana, nikhata vawitam kan Nihao pawhin an nui biklo. Thlaruk alo liam meuh chuan kan chenpui nulate nen fiamthu sawiin kan nui ho tlawrh tlawrh tawha. Pathianthu sawiin kan titi ho thei tan ta.
***Harbina chaw kan ei hmasaber ah ka chopstick kha ka rice eilai ah ka vitbura, sakhaw thilah leh mitthite an zahna entirnan agarbati anchhit hian an vihbur thin avangin chopstick chawa vihbur hi anlo duh ngailova, min han hrilhfiaha, ka ti leh ngai talo.
***Kan thawhpuitur nuin, "inchenna inah hian Bathroom a awm silova, Public shower house ah ka hruai ang che u, chuan nidangah hruai inngai tawh lovang" atia, kanzui ve maia....inbualna room chhung kan han lut chu Evi suit in anlo vei suau suau maia, min shock kher mai. Kan han inbual vea, room hran aawmsilo, kan inbual ho vekmaia, zak em emin kan inbuala, an zakve der mai silova, kan inbualzo pawh towel vengin kan tlan thuai thuaia, anni lah towel in intuam vengai heklo, makti takin min en heu hou hlawma, mi lah chu an hrerei phiana! Kan inah Bathroom nei miau heklo i, thlaruk chhung chu public shower house ah kan kal tlauh tlauh thina, ngaia neih ahar ngeimai. Kaldawn apiangin mi lo awmlo hlauh sela aw..kanti thina, nikhat chu tumah reng reng anlo awmlova, Remi nen kan han inbual lauh lauh chu anuam chuanglo, ani kil lehlamah aawm a, kei akil lehlamah! In kan han luahvea, bathrooma mahni ngata inbualtheih tak vangin lawmthu sawiin ka tawngtai hial ani!
***Thlakhat pawh kanla awm tlinglo tihin, sawrkar chemical plan, Harbin chawmtu luipui kama mi chu apuakdarh chiam a, tur tamtak luia aluanluh avangin khawpui pumpuiin tiamchin awm lovin tui kan nghei ta rup maia, nithum vel thleng kha chu kan hmaite kan la phih phar phara, karkhat hnuah chuan zun pawh ainthlahrunawm tawh hle....zan nithuai thuaise, pawn thimah zung thuai thuai ila, tihkha khaw enchhungin kan hisap ber ani. Ek pawh a chhuak tur anilo, inbual lovin ni 20 vel kan han awm anih kha...avawt bawka, kan fai tho!! Mineral water takngial pawh leitur a awm lova, tuihal pawhin juice/coke vel in angaia, tuihal ahnem mawlh lo. Hun hrehawm tak chu atlingve ani.
***China a lehkhazir turin medical check up neih angaia, thisen tamtawk test atan min laksaka, x-ray leh thil dang dang te kan tih zawh hnuah lehkha sente-ah ka tlingtawk ani tih inziak, seal an chhuthnan ta. Univ ah admission kanti fel a, class kan tan ve ta. Ahmasa ber niin a mik amak kan hriatloh Chinese characterin greenboard ah anlo ziak khatdula, teacher in, copy rawh u, a'n ti zui a, muang em emin, chhezetin chinese character ziah vawikhatna atan kan han ziak ve nuap nuapa, naupang sikul kalhlim kutziak ang mai alo nitih tunhnu hian ahriat, hawrawp nalh leh nalhlo te pawh alo awmve khawpmaia, hnok lutuk chu adang aiin ka ziak lian tlat zela, kabuai ka buai thin. Kan teacher ten saptawng thiamlo mahse engtin tin emaw kan inhrethiam ve mai zela, vawikhat chu kan classmate American hian a pa hnathawh, Lawyer chu asoithiam silo, kan hrebik silo, Lawyer hrilhfiahnan drama kan han chang leh riha, kan teacher pawhin ahrethiam ve maibawk. Nitin Chinese character 300/400 ziahtur homework kan neiziaha, darkham vekin homework kan ziak char char thin, hawrawp chhe lutuk pawh a ziaawm chhove zela, zirlai lah aharve telh telh bawka. Chhuakvak ila, signboard chhiar tum reng rengin kan buai taa, Hmasawnna vek ani.
***In kanluah hrang ve taa, kan tawngthiam leh chhiarthiamin daih heklo, kan risk ve tawp tawp aniber mai. Kan kawngka ah tui/electric/gas line siamthatdawn vangin engemawti chhunga tan antihtawp turthute anlo tar thina, hrethiam heklo i, kan han nghei thut maithina, amanganthlak duh asin aw! Kan insawn hmaa kan hriatsa dawr, hlazawk kha kan va pan tang tang thina, kan inhnuaiah te anlo zuarve renga, chhiarthiamloh manah kan hah reideuh. Tawngthiam kan chhawr hmasaa, chhiarthiam kan chhawr ve tan ta chhiar thiam zawng alo manhla e!

Asei lutuk dawn...tah hian rek bung ang, to be continue.....

Sunday, May 18, 2008

Ei leh in bawk aw...

Chinese vawksa rep: Uih theilo khawpa an rep, fridge a dahthat pawh ngailo,reitak dahtheih ani. Sa hring aia hil deuhhlek hmel apua,an siamdan ka hrelova, kahre chak khawpmai. Ei chuan atuidan ada a,a rim pawh a dal. Mizo vawksa rep atuiber mai!
My special dishes: Ina mahnia rawngbawl hi anuama, atuibawk. Chinese chawhmeh siamdan awlsam deuhte hi ka chhinchhiaha, inah ka siamve thina, hei hi kan thiante chaw eia kan sawm tum ami ani. Engpoh hi siam ila, Yindu Cai(Indian dish) emni anti vek tho! lolzz
Hai Zhanglang (Sea cockroach): An fry thin, ahmel atang hian ka eichakloh chi, ka la temlo. Thil vang ania, an ei nasa lemlo, aman pawh ato thawkhat.
Can Yong: Silk pangang, cocoon ainsiamlai(buhchi-um) laitak hi ania. Hei hi NE lam special ania, hmundangah an ei ve em ka hrelo.Kezungpui tiat tiat ania, chawhmeh dawrah an zuarvea, ache/tal but but hi ahmuhnawma, kan en kan en thin.
Thla hmasa khan miin lunch eiah minsawma, ka vathlenga, dawhkan kan kila, Can Yong an ron chhawp ta rup maia, ei hreh mah ila, keimah vanga siam annia, ka eive ang tiin pakhat ka ei vea, achhung lah chu a eng-phut deuh suta, pakhat chu ka eizo vehrama, adang min pekbelh tazela, a pali-na ah ka hnartaa, kan ramah kan ei ngailoh avangin eiluih harsa ka tih thu ka sawia, min hrethiam tahram.
Chawhnuah naupang ka zirtira, ka pum anuamlo tana, tlaiah chuan hrehawm tak ani tawh. In ka thleng chu kaluak nghal char char maia, ka pum anuamlova, ka kua athalo bawka. Ka hua aniang chu, ka luak tlaivar animai. Ka buai asin, arim lahchu ka hnarah achamrenga, ka eileh takah!

Saturday, April 26, 2008

Harsatna phena Malsawmna

Thahnemngaih thilah rilruin hmalak dantur angaihtuaha, vision fiahtak neih hnuah pawh tumdan angin hma alak chaktheihloh fova. Duhdan angin thil akalloh chang a awma, kan himloh chang aawma, i fimkhur ang u aw tia inchah nawn atul fova, tawngthiamin adaihloh chang aawma, sumlama harsat chang aawma, hriselnain atlinloh chang aawm bawk.

Hetiang hun alo thlen hian engatinge thil akaltluan theihloh? engatinge harsatna alothlen leh thin? engatinge kan programme plan felsa apuitlinloh? engatinge damlohna tawh aphal? engahnge fimkhur angaih rengmai le?... tih zawhnate hi aloawm fothin. Lalpa remruat hi hriatthiam aharsa thin ngawtmai.

Harsatna kan tawh hi aphala, harsatna phena malsawmna inthukru chu min hmuhtir atumthin. Heng harsatnate hi tawk talo ila, ka finna leh hriatnain ka kal anga, ka penfo sual zawk dawn alo ni. Plan lawk angin thil akallova, ahnuah chu plan chu alo himlo hle tih kan hreleha, kan himna turin min lodal alonizok. Hrisel hlutzia leh malsawmna ropui anihzia, damna pawh akuta awm anihzia kan hriat theihnan Lalpan natna kan tawh aphalbawk. Sum leh paia harsatna atangin A hausakzia min hmuhtir thin. Malsawmna chhiarthiam turin min lo zirtira. Mihring remruatna leh tumnate, duhthusamte phehthlaka, Amah inpuanchhuah hi Lalpa tum anisia.

Monday, April 14, 2008

Ei lei in lam ve thung

Tun tumchu kan thenawm hnaia eitur anzawrh ho leh thlalak ka neihsa eng enge maw i han sepkual mai mai teh ang. Eisiam hi an specialist na lam ani bawka, atui thei khawpmai. Tuna ka telhloh zingah hian dahtel chak tak tak ka neia,a pic ka neih huna chhunzawm atan hengho hian bul i'n tanphawt maiteh ang.
Balung fry: Hei hi Kunminga ami ania, south lam hi North lam aiin anvir aniang, kan khawlamah kala hmu velo! Mizo pawhin kan eia,kan tan thilthar anihranlo. keichu ka eiduhlo. Ka zak!

Khau Fry: Hei pawh Kunminga ka hmuhbawk. Thailandah pawh an einasa, maimit chhingin ka eichhina, ka luaktep!

Hua Cha(Flower Tea): Chinese ho hian thingpui hi chi hrang hrang an ngah khawpa Pangpar ro(dry) hi thingpuife angin an hmang vea. Thlalak ami hi Chrysanthemum tea ani. Jasmine tea te, Rose tea te poh alara, Jasmine tea-in chu Perfume in ang ani, arimrui lut vung vungmai! Arimtui over lohchuan ka intheive zel.

Xinjiang Nan Ping(Xinjiang Chhang): Maida hmehdiak, a ura urhmin ania, sak tha rem rem tak ani. An eidawnin an hemluma, anemdeuh thin. avawta ei chuan ha atichhe duhviau aniawm e. Xinjiang lamah chuan anchaw pakhat ania, kan khuaah pawh hian an eive nasahle. Isua te hunlaia an eithin anih duhhmel katia, ahmel ka hmuhhian kalung atileng tlatzel!

Octopus: A taksa bakah aketang te hi hmawlhte ah an thiltlara, meiah an hemseka, spice an telh nok nok a, an eimaithina. Ake avai suau suau hian mi rapdeuh thina, mahse tuiti takin ka ei vethei.
Kawngsir ah anzuara, anbial luih luih thin. A rim a-seafood hlea,a strong hlebawk. Atui phiana!

Lamkhuang: Lamkhuang hi thei tober anihloh pawhin atopawl chu ani hrim hrim. Tuna kan hmuh hi mu 14 ania, RMB 15(Rs 90)man ani. Kan huana kan eipeihloh amaha tlapherh mai mai thinte kha mitthlain ahmu fomai. Kan ramah athaduh sia, Export dan awmse tha ngawt ang.

Buhban chhum: Mizo style takin hnahin anchhum vea, alaiah chhawhchhi leh chini an daha, ahnah atan hmunphiah hnah anhmanga, kuhva angin triangle in ankhawr. Changel hnah awmlohna ah pawh hmunphiah hnah pawh alo hmanve theih thomai.

Dan Tou: Artui keu lek lek tawh hi an fry a, taksa fuke engkim insiamtawh, hmulte pawh to vektawh ania, an thil eithin ahchuan ka tem chakloh pawltak ani. Kala temlo. An eilai lo en hi ka duhtawk fu ani. Ahmul pawh an paihlova, engmah paihlovin an eizovek thin.

Beijing Kao Ya(Beijing roast Duck): Beijing in a hming apua, mahse hmuntinah aawm. Kan thenawmah hian anzuara, englaipawhin mi 30/40 leitur an intlar reng. An hralhthei cher cher hle. Kan tlaileng kan inrawtphur thuta. Remi aintlar vea.

Reife hnuah chuan achang veta hrama. Beijing Kao Ya hmeh hmabakin phurtawkin kan khaihawta lauh lauha.

Asei lutuk dawn,nidangah kan chhunzawm leh ang. Mizovin kan thil eithinte zingah GI Joe hi an hmuhve atan ka it hle. Arep ka hawn ang ka tia, ka theihnghilh tahlauhmaia, apawi tak tak. Mak antih loh pawhin an posi talhi chu an lawmve hian ka ring alom mole...fir fer ana.

Saturday, April 5, 2008

Indian ka ni miauva

Indian tihlemah phai vaingalsin hnarzumho nen hian kan hrang tehdaih ema, hmel, sakhua, culture engkimah kan inanloh avangin, Mizote hian Indian intih hi kan hreh thin, Indianah kan inpawmthei chiahlo fo, phailamah lah chinky, nepali tia hmusit titiha min au nawmnah tawk anlo awm thin bawksia, vaiho lahin min en Indian vakbik silo,kan khualdeuh riauthin. Mizote hi hnam chapo el awl tak kannia, tlukloh kanngah veinen, engmah nilo pawhin vai hrim hrim chu kanhan hmusit thlangawt zela, "ram hmangaih" kantih pawh hian Zoram apel manglo. Kei ngei pawh ka bang biklo.

Chutiang vel chu kan nih laiin India hi ka ram nimiau hek,"Wo shi Yindu ren"(Im Indian) tih hi angaizing ta hle. Chinese ho hi hmelah ang hle mahila,kan awphawi alodanga, khawi lammi nge inih? tih zawhna hi nitin kan tawksia, sawifo atul. Indian kan nih avang ngawta min pawngtawng ngaihsante, min chibai ta nawk nawkte kan tawng thin.

Indian ka ni, ti ila, sawibelhtur anlo hreve zula, an hriatlam lah ainanglo. Bollywood chanchin hreriau tehan tawna, eng film emaw hla dik manghleilova an han sak zuah zuah changte hian ahlimawmin anuihzatthlak duh khawpmai. Chinese ho hian filmstar ho hi chinese hming anphuahsak zela. Bollywood star pawh an bangbiklova, an chinese hming an han sawia,chumi khami chu i hria em, an han tingawta, abotheih rem rem khawpmai. Hmunlun lai deuhva vaihla anlo play changte hian, chule...Indian hla anih chu kan ti vat thin.

India ram ropui thinziate, hausak thinziate an han sawia, British sawrkar hnuaia India kunlai chanchin titi tur hretak tak antam mai. Taj Mahal chanchin, amawizia leh ropuiziate, Indian architecture advanced ziate anhan sawia, Indian nih alo nuam em em thin

Thenkhat lah Mumbai nge ropui Shanghai tihvelah an buaia, slum area te, Bandra tui uih vung vungte, train tract leh kawngsira ektum lianpui puite mitthlaah alolanga, Shanghai khawpui mitthlaa hmubawk chungin, Shanghai ai chuan anep deuh ang...tiduh bik derlo....anlo zinpalh ang tih hlaudeuh chungin....aintluk vel maithei e...tih banchap te angaia.

Vengva deuhchinin Information technology lama India sanzia leh thanchakzia anhan sawia, anbula miten, chuti alo ni maw....an hantih changte hian sawizawm a phurawmin Indian nih anuam vechiang thin.

Pakistan nena innghirngho chungchang, India tanlo zawnga an han sawi changte hian ami dendan adang fumai...thenkhat India ram famkimlohna lai hrezet, amajor subject emawni le...tihmai tur te an awmthina, mihring tamzia leh sorkar birth control system thattawkloh ziate, tun atanga reiloteah chuan khawvela mihring tamber, mirethei tam bawksi na ram ala nithuai anga, harsatna ala tawhchhoh nasat turzia te, mirethei chenna in neilo tamziate, below poverty line chungchangte an hansawia, adiktih hrereng mah ila, khuh mawidan mawlh kanzawng thin.

Indian chu lamthiam hriata hriate an awma, Indian kan ni tih veleh, lam teh...Indian dance hi a nalh ka ti, ti ta ngawng ngawng te kan tawnga, aaa...ka thiam velo....nidangah le...tihtul changte a tamthin, chhandan tha lutuk ka hrechhuaka, keini pawh India ah Kungfu hi kan ngaisanga, Chinese tawhphawt chu Kungfu thiam turah kan ngai cheu a, kungfu kan enchak vethova, Kungfu i show don chuan kan lam ang...han ti ila, anthiamlo hian min nawr zui ngailo reng reng...vanneihthlak takin Kungfu thiam kanla tawnglo hlauh!

An ngaihsan em em saptawng hi India ah chuan kan common language anih thu te, saptawng thiamtan India ah khoiah pawh awlsam taka veivahtheih anih thute, kan kutdawhte chenin saptawng anthiam thute kan sawive thin(an ngaihsan em avangin)

Indian rilru lo viau emaw inti thin mah ila,ka ram chanchin tha lam han ngaihthlak chu alonuamin, achhelam lah ngaihthlak alo hrehawm. Kalo Indian hle mai! Ka tan ve bawk ang chu....mahni ram tunge tan lovang...India hi ka ram ani miauva, kei hi Indian ka ni miauva!

Monday, March 24, 2008

Home Sweet Home

Nikum laihawl vel atang khan kan inluah contract a tawpa. Chawlh hmanga hawn kan tum avangin adang zawng buai leh lovin thiante in remchang apiangah kan insawn kual zak zak a. China Mizo thianten puluti leh puchhuaki min tia, kan nih duh hmel fu mai. Thiante lah hnamdang annia, felhle mahse culture inanglo nen, mahniin anga han awm bawrh bawrh mai chu aharsat chang aawma. Thingpui heh mi tanphei chuan duh duh huna han dawm vang mai hi alonuam khawpmaia, miin ah chuan thingpui pawh thlakhlelhawm tham aloni thuai mai. Mahni inah chuan thla amuanga, taksa leh rilru pawh ahahdam thin. Atha emaw achhia emaw,azau emaw azim emaw lam anilo. Achhunga thla ngamtaka "kan chennain" ngei hi alonuam ber.

Tunah Lalpan chenna inthar minpe lehta. Sweeper to Home minister hna, chanvo ropui kan chelh rup maithin ania, naupanlaia pate ngaihtuah tura kalo ngaihthin, mistiri hmanrua chi hrang hrangte, screw driver leh pliers te,tuboh leh ara te chenin azawrhna hmuna kalremchan chuan kan melh kan melh tawhmai. Mipa hna, hmeichhe hna aawm lova, 'sweeper to home minister' tihvek tur nia, thiannu Jenis-i of Xi'an pawhin amapual ngatin sazuthang aleia, akama, a awk bawka....('PA' ka ti rep rep em asin, keichu Sazu hi kahlau bontop)!kanla che patelh telh hlawmdawn anih awm e, Mistiri, eletrician ah te pawh kan lachhuak mahna....engpawh chhiase, thiahdarha,achhiatnalai hriatkher duh leh siamthat phettum chi kanni bawksia, kan thiatdarh leh nuaih maithina, kan siamtha veleh maithin bawka. Kan thawhpui, thiante phei chuan siamthat thiamloh kan neih hi an ring tawh reng reng lo!

Kan inluah chungchang ah hian mahni intumchawp thin kan Pathian a che nasa em ema, kan inchhung mamawh tamtak Amite kaltlangin minpe thin. Lei kan rilruk vedeuh, manto vephian si te kan leingai hauhlovin petu kan hmuleh maithin. Arinawmna fiahcho kan Pathian hian "kan in" hmang hian Arinawmzia minhmuhtir hnemtawh asin!

Tuesday, March 11, 2008

Zoram lamah

Kum 2 pumhlum tehmeuh China hmarchhak kila tawmbo hnuah, kan chawlh hun alo thlenga, phurtakin thiante( Remi & Mahruaii)nen kan India kan pana, Kolkata International Airport kan han luta, anuamve chiang! Chhungte, thiante leh Kohhran hote nen hun hlimawmtak hmangtheia ka awm kha ka vannei takzet ani.

Khua/veng hrang hrangah thusawina hun kan hmanga, kan rawngbawlna chanchin leh Pathian min hruaina ropuitakte share na hun tum 18 lai ka nei ani. Kalna apiangah kan rawngbawlna min tuipuitute, min ngaihhlutsak tute, kan hmuzela, hmuntinah duhsakna kan dawng bawka, kanlo tawngtai pui reng ang cheu,tia min thlahnate avangin thla amuanga, haw hlawk ka inti hle.
Aizawl kan cham chhungin Chinese thalai za rual Mizoram tlawha lokalte lo dawngsawnga,an tawngte letturin sawrkar meuhvin min sawm te kha aropui hle. Kan thiam bak bakin kan let ta nawk nawk anih kha!

Kan thianzaho, tleirawl bengchheng em em thin kha tunah chuan khawvel hmun hrang hrangah rawngbawlna avangin kan awmdarh zotaa,remchang takin kan hawkhawm hun a innangfuh hlauh va,thianho kan han inhmukhawm leha, outing neiin Chalfilh tlangah hlimtakin kan han trehiar kuala, tleirawllai tlukzetin kan la bengchheng! Ava nuam chiang tak!

Chawltura haw nimah ila, programme neuh neuh kanneih bakah tihduh ngaimawh atama, buai reng rengin hun kan hmangzova, atha zawnga buai chu anuam khawpmai. Chak zawng zawng kan eiin kan in a, thawhna hmunah duhtawka mut hun a awmkhat bawka, chhungte bula inthlahrunna awm hauhlovin thlamuangtakin ka mu thin! KTP krismas kawngzawhte, krismas leh kumthar ruaithehte, duhtawka rawl tawp tawpa han zai te kha ka chakna areitawh bawka, nuam kati a, alungawithlak ani. Chawlh huntha min petu Lalpa chu Fakin awm mawlh rawh se!